Belgelerle Sanayi Tarihimiz

Adnan Giz (1914-1989), 1935 yılında başladığı yazı hayatını Cumhuriyet, Tasvir-i Efkâr, Akşam, Vakit, Son Posta, Tasvir gibi gazetelerde; Yedi Gün, Resimli Ay, Yeni Mecmua, Çınaraltı, Tarih Dünyası, Resimli Tarih Mecmuası, 20 Asır, İstanbul Sanayi Odası Dergisi, Belgelerle Türk Tarihi, Hayat Tarih Mecmuası, Hayat Mecmuası, Hayat Tarih ve Edebiyat Mecmuası, Tarih ve Toplum, Yıllarboyu Tarih gibi dergilerde ömrünün sonuna kadar sürdürmüş bir aydınımız. Sanayi tarihi, basın-ilan tarihi, Osmanlı tarihi (padişahlar, şehzadeler, sadrazamlara dair portreler), Türk tarihi, Avrupa tarihi, Esâfil-i Şark ve İstanbul’a dair yüzlerce yazı kaleme almıştır. Bu yazılar konu bütünlüğü içinde bir bir kitaplaşıp Büyüyenay kitaplığına katılacaklar. Adnan Giz Bütün Eserleri serimizin üçüncü kitabı: Belgelerle Sanayi Tarihimiz. İktisat tarihimizle ilgili modern anlamdaki ilk araştırmaları başlatan nasıl Ömer Lütfi Barkan ise, sanayi tarihimizle ilgili araştırmaların öncüsü de 1960’lı ve 1970’li yıllarda İstanbul Sanayi Odası dergisinde yayımladığı makalelerle Adnan Giz olmuştur. Giz’in bu konuya ilgi duymasında en önemli etken 1943’teki tesisinden itibaren bünyesinde bir memur olarak yer aldığı Sanayi Birliği, ardından da bizzat kuruluşunda vazife aldığı Sanayi Odası günleridir. Görevi süresince Türk sanayinin günbegün gelişimini, sorunlarını, ihtiyaçlarını gözlemlemiş, dostluklar tesis ettiği önemli sanayicileri dinlemiş, hatıraların ve içeriden şahitliklerin ürünü yazılarına Osmanlı arşivlerinden yüzlerce belgeyi tarayarak yaptığı çalışmaları da ilave etmiştir. İlk defa toplu halde bir kitap bütünlüğüne kavuşan bu makalelerde: ilk sınai tesislerin kuruluşu; boya, dokuma, demir, deri, harp sanayi gibi önemli sanayi kolları; Tanzimat’ın sanayimiz üzerindeki yıkıcı etkileri; ilk sanayi mektebi, Islah-ı Sanayi Komisyonu, sanayicilerin şirketler halinde birleştirilmesi teşebbüsü, sanayi teşvik rejimleri, odalar, ilk yabancı sermaye hareketleri, Batı’daki sınai gelişmelere neden ayak uydurmadığımız gibi konular ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Ayrıca Cumhuriyet’in kuruluşu sırasında sanayii geliştirici yöndeki çabalar ile kıdemli sanayicilerimizle yapılan görüşmeler de kitapta yer almaktadır.